Thursday, February 1, 2018

Ích kỉ - con người đang tự hại nhau

Thịt heo có chất tạo nạc salbutamol, thịt bò được làm từ thịt heo tẩm hóa chất và mới đây, một số ngư dân thản nhiên vớt cá chết bán cho thương lái trong vụ các chết hàng loạt miền Trung.
Những câu chuyện về sản xuất, mua bán thiếu trung thực trên gợi cho anh chị suy nghĩ gì về thái độ sống hẹp hòi ích kỉ của một số người trong xã hội hiện đại.

Trong cuộc sống ngày càng đầy đủ, sung túc, con người ta lại càng dễ dàng đánh mất đi những bản tính tốt đẹp của mình. Người ta chỉ lo lắng cho chiếc ví tiền đang mỏng dần mà không quan tâm đến tâm hồn mình đã bao phần khiếm khuyết bởi những suy nghĩ ích kỉ, vụ lợi. Không chỉ là câu chuyện nóng về chủ đề thực phẩm bẩn, việc thịt heo chứa chất tạo nạc, thịt bò làm từ thịt heo tẩm hóa chất, cá chết hàng loạt được thương nhân thu bán mà nó còn gợi nhắc ta về thái độ sống hẹp hòi ích kỉ của một số người hiện nay.

Có thể thấy những ví dụ, những việc làm "điển hình" được nêu dưới đây không phải là duy nhất, mà còn rất nhiều, rất nhiều những hành vi khác cũng đang lăn trên vết xe này. Nhìn vào những ví dụ trên ta hoàn toàn có thể thấy được đó là những câu chuyện về sản xuất, buôn bán thiếu trung thực. Do đâu lại có những hành động trên? Câu trả lời là do lợi ích, sự vị kỉ của người sản xuất, người bán. Và một điều hiển nhiên, sức khỏe của người tiêu dùng đã bị ảnh hưởng tiêu cực bởi những việc làm ấy. Ở đây ta đề cập đến sự ích kỉ. Vậy ích kỉ là gì? Đó là thái độ sống hẹp hòi, chỉ nghĩ đến lợi ích của bản thân, những lợi ích trước mắt mà không nghĩ đến hậu quả lâu dài và lợi ích của những người khác.

Vậy có bao giờ chúng ta tự hỏi nguyên nhân của lối sống hẹp hòi, ích kỉ là gì? Nguyên nhân khách quan của nó phải chăng là do cuộc sống hiện đại ngày nay? Ai cũng nhận thấy rõ rằng cuộc sống vội vàng, tấp nập đã cuốn con người vào vòng xoáy của cải, vật chất. Đồng tiền thể hiện sức mạnh đáng sợ của một thứ quyền lực vô hình có khả năng chi phối suy nghĩ, hành vi của không ít người. Nhưng đâu chỉ là "lỗi" của cuộc sống, ta không thể đổ lỗi cho môi trường mà mình đang tồn tại, bởi con người mới là chủ thể, mới quyết định tất cả. Bên trong mỗi con người luôn luôn là cuộc chiến âm thầm mà sục sôi của cái thiện - cái ác, giữa "rồng phượng lẫn rắn rết, thiên thần và ác quỷ" (Truyện ngắn "Bức tranh" - Nguyễn Minh Châu). Sự yếu đuối, thiếu bản lĩnh và hiểu biết đưa đến một kết cục tất yếu là chiến thắng của cái ác, sự ích kỉ, hẹp hòi.

Có thể nói, lối sống ích kỉ, hẹp hòi giống như một căn bệnh "trầm kha" của cuộc sống hiện đại, một liều thuốc độc ngấm dần và phá hủy từng tế bào quan trọng trong xã hội. Chỉ riêng việc thực phẩm bẩn thôi cũng đủ phác rõ bức tranh về sự ích kỉ của không ít người hiện nay. Nỗi lo thực phẩm bẩn len lỏi vào từng câu chuyện thường nhật của mỗi người. Nói về cố nhạc sĩ Trần Lập cựu thành viên ban nhạc Bức Tường-Trần Nhất Hoàng chia sẻ: "Ông trồng chè khoe họ được uống chè từ khu trồng sạch nhà quầy riêng dành cho gia đình, khu còn lại tất nhiên là trà bẩn để bán. Bà bán rau cũng hân hoan nói nhà mình được ăn rau ở khu trồng sạch, khu nhiều thuốc là để bán. Ông bán thịt lợn cũng vậy." Những con người này đang đầu độc chính đồng bào mình chỉ vì khoản lãi lời trước mắt, liệu có đáng? Rồi ta thấy chỉ vì ích kỉ, vì lo cho bản thân mình mà hình ảnh chen lấn, chộp giật xuất hiện cả ở những chốn linh thiêng như đền Hùng. Dòng người dâng lễ cầu mong sự bình an, yên bình mà chính họ đã mang bao nhiêu lo sợ về sự thiệt thòi của bản thân về nơi đất tổ. Rồi hình ảnh người già, trẻ em phải chen chút để có chỗ đứng trên xe buýt trong khi thanh niên vẫn vô tư ngồi chình ình ra đó, trên chiếc ghế mà họ nghĩ là của họ.
Nghiêm trọng hơn là vụ nhà máy thép Formosa đã thải những "sản phẩm" độc hại thẳng ra biển mà không xử lí chỉ để "thu lợi cao hơn", giảm chi phí xử lí chất thải lại mà đâu biết rằng biết bao nhiêu ngư dân miền Trung đã phải điêu đứng khi chứng kiến miếng cơm manh áo của mình đang dần mất đi - cá chết hàng loạt...

Chỉ bao nhiêu đó thôi ta đã thấy những hậu quả nghiêm trọng của lối sống ích kỉ. Đó là những chuyện lớn, câu chuyện bức xúc của cả xã hội, còn trong cuộc sống hàng ngày, làm việc, học tập thì sao? Người sống cá nhân, ích kỉ sẽ không bao giờ vươn tới sự an yên trong tâm hồn bởi trong họ luôn thường trực nỗi lo sợ mình thiệt thòi hơn người khác. Trong một tập thể, nếu ai cũng chỉ nghĩ cho bản thân mình thì tập thể sẽ khó khăn trong việc tìm ra tiếng nói chung, lợi ích chung để theo đuổi và tan rã là kết cục không quá ngạc nhiên. Sự ích kỉ lớn dần trong xã hội cũng là một loại trở lực ghê gớm kìm hãm sự phát triển của một đất nước. Chỉ nói riêng về sức khỏe, nếu con người ta tiếp tục đầu độc nhau bởi thực phẩm bẩn, những cái chết vì ung thư sẽ còn nhân lên, sức và lực của giống nòi suy kiệt...

Vậy giải pháp để thay đổi lối sống ích kỉ là gì? Trước hết mỗi chúng ta cần nhận thức sâu sắc về tác hại to lớn của lối sống hẹp hòi, ích kỉ. Là những chiếc nôi đầu tiên mà nhận thức và trí tuệ của con người được hình thành, gia đình và nhà trường phải tham gia tích cực và việc giáo dục lối sống của người trẻ. Phê phán những hành vi là biểu hiện của lối sống ích kỉ, vụ lợi cá nhân; nhân rộng những việc làm hay, nghĩa cử cao đẹp vì lợi ích chung của tập thể. Thế nhưng cần phải hiểu rằng, không vì sự lớn dần của thái độ sống ích kỉ mà nhìn cuộc đời bằng lăng kính màu xám hay dễ dàng thỏa hiệp im lặng trước cái xấu. Và phản đối sự ích kỉ, hẹp hòi cũng không phải là hi sinh hết mình vì người khác một cách dại dột, mù quáng.

Suy nghĩ ích kỉ hẹp hòi đang len lỏi vào mọi ngóc ngách của cuộc sống, để lại những tác động tiêu cực đối với mỗi cá nhân, tập thể và thậm chí là cả một dân tộc. Người trẻ với sự thiếu thốn về kinh nghiệm sống dễ dàng trở thành nạn nhân của lối sống ích kỉ. Vì vậy cần hãy tự cân nhắc, nhắc nhở mình về mối nguy hại của "con sâu xã hội" này và đấu tranh trong khả năng của bản thân để loại bỏ nếp nghĩ hẹp hòi, vị kỉ.


No comments:

Post a Comment